ΑΡΦΑΡΑ η ιστορία μας (2)

Kεντρική πλατεία των Αρφαρών 2008.- Ιερός Ναός (μητροπολιτικός ) Αγίων Θεοδώρων Αρφαρών - Ν. Μεσσηνίας , 2008 -

~ ΣΤΑΜΑΤΗΣ Ν. ΣΚΟΥΛΙΚΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ~
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ ~ ΑΡΦΑΡΑ - ΑΜΦΕΙΑΣ - Ν. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ .- Στο υπ’ άριθμ. 70 Φύλλο της Εφημερίδας «ΗΧΩ ΤΩΝ ΑΡΦΑΡΩΝ .» , -Εφημερίδα που πρώτο εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 1964 , όταν πριν λίγους μήνες στις 19-Απριλίου του 1964 , σε ένα πατάρι καφενείου , στην οδό Ακαδημίας 76 , στην Αθήνα , συγκεντρώθηκαν μια ομάδα Αρφαραίων και δημιούργησαν τον Προοδευτικό Σύλλογο -Σωματείο των καταγόμενων από το Αρφαρά Μεσσηνίας « ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ.», - γράφει μια πραγματεία ο Πέτρος Ηλίου Μουτεβελής ( Παπα-Μουτεβελής ), γιος του ιερέα Ηλία Παναγ. Μουτεβελή - Σακελλάριου άρθρο με τίτλο : «Η Ιστορία των Αρφαρών και των οικογενειών Γιαννιλαίων- Μανιτσαίων και όλων των άλλων οικογενειών » τα εξής : { ο Πέτρος Μουτεβελής , απεβίωσε σε ηλικία 67 ετών , στις 25-12-1995.- } .-Περί το 1600 με 1650 μ.Χ. ήρθαν στο Αρφαρά δύο οικογένειες , η οικογένεια ΓΙΑΝΝΙΛΟΥ , και η οικογένεια ΜΑΝΙΤΣΟΥ , και κατοίκησαν στην τοποθεσία Κουτρουλιάνικα των Άνω Αρφαρών .- Εκεί έκτισαν τα πρώτα τους σπίτια . Η τοποθεσία αυτή , βρίσκεται στο Βόρειο τμήμα -μέρος του κάμπου της Πολιανής και προς το μεσημβρινό του Άνω Αρφαρά.- Οι Πολιανίτες αμέσως ανέφεραν στην αστυνομία των Τούρκων κατακτητών , ότι αυτοί που εγκαταστάθηκαν σε αυτή την περιοχή , είναι κλέφτες , και τότε η Τούρκικη αστυνομία τους εξεδίωξε από την περιοχή των Κουτρουλιάνικων .- Τότε οι οικογένειες εγκατέλειψαν αναγκαστικά τα σπίτια τους και πήγαν και έκτισαν νέα στην τοποθεσία Παλιάμπελα , όπου εκεί έμειναν για δύο χρόνια και μετά πήγαν κι΄ έκτισαν πάλι νέα σπίτια στην τοποθεσία Ριζόβραχο των Άνω Αρφαρών.- Εκεί παρέμειναν μαζί με τα μικρά και μεγάλα ζώα τους , για μερικά χρόνια .- Εκεί , μια μέρα παρατήρησαν , ότι ένας τράγος έφευγε συνέχεια από το κοπάδι , και έμπαινε μέσα στο δάσος και μετά έβγαινε με τα γένια του γεμάτα νερό .- Αφού τον παρακολούθησαν βρήκαν την βρύση , που ήταν κοντά στο σημερινό μεγάλο πηγάδι , στο Άνω Αρφαρά , και στο σημερινό προαύλιο της εκκλησίας Αγίας Παρασκευής , και έτσι έφυγαν από τον Ριζόβραχο και πήγαν εκεί που ήταν το νερό και έκτισαν καινούργια σπίτια , Στο σημερινό ΑΝΩ ΑΡΦΑΡΑ.- Από πού ήρθαν αυτοί οι πρώτοι κάτοικοι ,είναι άγνωστο .- Οι παραδώσεις αναφέρουν ότι ήρθαν από το ΑΡΦΑΡΑ της Αιγείρας του Νομού Αχαΐας , ή από κάποιο νησί του Αιγαίου την ΣΥΜΗ ή την ΡΟΔΟ ή από το χωριό ΜΠΟΥΡΑ της Αρκαδίας ( όπου και σήμερα υπάρχει οικογένεια Μπούρα) ή από την Ηπειρο από τους Τουρκαλβανούς κτλ.-
Ο οδοντίατρος Γιάννης Θ. Μπούρας ,στο αρ. φύλλο 223 /2008 , αναφέρει ότι γνώρισε πρόσφατα το 2008 τον καθηγητή του Πανεπιστημίου HILDESHEN του Ανοβέρου Γερμανίας , τον κύριο Μιχάλη Αρφαρά και του ανέφερε ότι κατάγεται από την ΣΥΜΗ και πως ο προ-πάππος του , από τους προγόνους του είχε ξεκινήσει πριν από 250 περίπου χρόνια , από το χωρίο ΑΡΦΑΡΑ Μεσσηνίας .- Πάντα σύμφωνα με μαρτυρίες του πατέρα του και του παππού του… και αναγνωρίζοντας πάντοτε την καταγωγή του .- Στην Γερμανία ο Μιχάλης Αρφαράς βρέθηκε πριν 40 περίπου χρόνια.- Ο Γιάννης Παναγόπουλος (Παναγογιανάκης) , ο οποίος πέθανε το 1930 σε ηλικία 100 χρόνων είχε πει στον Πέτρο Μουτεβελή , που γράφει , ότι του είχε αναφέρει κατ΄ επανάληψη ο Παπα-γιαννάκης Παπαϊωάννου ( ( Παπαγιαννάκι-Μουτεβελή ) , από την οικογένεια ΓΙΑΝΝΙΛΟΥ , ότι είχε έρθει από το Αρφαρά Αιγείρας , πρίν από το 1830 μ. χ., αλλά δεν του είχε πει , αν και οι άλλες οικογένειες ήρθαν από το ίδιο μέρος .- Εγώ νομίζω , αναφέρει , ο αρθρογράφων , ότι αρχικά θα ήρθαν στο Επάνω Αρφαρά οι οικογένειες Γιαννίλου και Μανίτσου , και κατόπιν συγκεντρώθηκαν - ήρθαν και άλλες οικογένειες ,ίσως καταδιωκόμενοι από τους Τούρκους .- Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματα του γράφει για την οικογένεια του , ότι πλησίον του χωριού Τουρκολαίϊκα ήταν ένα χωριό το ΡΟΥΠΑΚΙ , όταν οι Τούρκοι εδώ και 350 χρόνια κατέστρεψαν το Ρουπάκι , ένας ονόματι Τσεργίνης ήρθε και εγκαταστάθηκε στο ΛΙΜΠΟΒΙΤΣΙ , ΚΑΙ πως από αυτό το χωριό κατάγονται όλοι οι Κολοκοτρωναίοι , και πως άλλες οικογένειες από το ίδιο χωριό , έφυγαν και εγκαταστάθηκαν σε άλλα μέρη των γύροθεν περιοχών.- Ο Παπα-Μουτεβελής πίστευε ότι οι οικογένειες Γιαννίλου και Μανίτσου ξεκίνησαν και ήρθαν στο Άνω Αρφαρά , από το χωριό Ρουπάκι , που διηγείται ο Θ. ΚΟΛΟΚΟΤΡΏΝΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΆ ΑΠΌ ΤΑ Κουτρουλιάνικα και το Ριζόβραχο , εγκαταστάθηκαν πρώτα στο Άνω Αρφαρά και μετά ξεχύθηκαν στο σημερινό ΑΡΦΑΡΑ.- Ενδεχομένως άλλες οικογένειες , του ιδίου χωριού Ρουπάκι , να ήρθαν και στην ΓΚΛΟΓΓΟΒΑ , διότι και εκεί κατοίκησαν κάποιοι μετανάστες ,για να φύγουν αργότερα από εκεί και να έρθουν στο Άνω Αρφαρά. Που ήταν προσηλιακό και με νερό , διότι στην Γκλόγγοβα ο χειμώνας ήταν πολύ βαρύς .- Οικογένεια Γιαννίλου είναι εγκατεστημένη -βρίσκεται και στην Τεγέα Αρκαδίας .- Οι παλαιότεροι κάτοικοι διηγιόντουσαν τα εξής :
- Με την εγκατάσταση του Γιαννίλου και των συντρόφων του σε μια περιοχή- τοποθεσία στο Άνω Αρφαρά , τότε , μερικές Τούρκικες οικογένειες περνούσαν νύχτα με τα ζώα τους φορτωμένα διάφορα ήδη οικιακής χρήσης .- Ο Γιαννίλος με τους συντρόφους του έστησαν ενέδρα και συνέλαβαν όλους του Τούρκους .- Παρά τις έρευνες που έκαναν στους Τούρκους , δεν βρήκαν τίποτε το αξιόλογο .- Τότε ο Γιαννίλος ρώτησε ένα μικρό Τουρκάκι που έχουν κρυμμένα τα χρήματά τους και τότε αφελέστατα το μικρό παιδάκι τους αποκάλυψε ότι τα χρήματα τα είχαν κρυμμένα στην στρώση του σαμαριού , σέλλας της άσπρης φοράδας.- Ο Γιαννίλος αφού έμαθε το μυστικό για τα χρήματα , κρυφά σκότωσε το μικρό Τουρκάκι , και κατά την μοιρασιά των λαφύρων από τους αιχμαλώτους , ζήτησε και πήρε μόνο την σέλα της άσπρης φοράδας , από τους συντρόφους τους , για να κοιμηθεί δήθεν η σκύλα του καθώς είπε , κι έτσι πήρε την σέλα.- Τους Τούρκους τους κράτησαν για μερικές μέρες , και μετά όλους μαζί με τα ζώα τους και τα υπάρχοντα τους έριξαν μέσα σε μια χαράδρα για να πεθάνουν φρικτά όλοι τους .- Επειδή το έγκλημα στο μικρό τουρκάκι του Γιαννίλου ήταν βαρύτατο , βγήκε η κακιά φήμη , ότι οι Γιαννίλοι θα προκόψουν , μόνον όταν μαζέψουν και καταστρέψουν-θάψουν , όλα όσα είχαν ρίξει μέσα στην χαράδρα, το βάραθρο της εκεί περιοχής.- Περνούσε ο χρόνος και η διάλυση όλων δεν ήταν δυνατόν να πραγματωθεί , διότι τα μεταλλικά αντικείμενα και με την παρέλευση δύο και τριών γενναίων δεν γινότανε όπως γράφει και αναφέρει ο Παπα -Μουτεβελή.- Τελευταία λέγεται ότι έλειωσαν τα πάντα κι έτσι έφυγε η κατάρα από την οικογένεια Γιαννίλου.- Στο Άνω Αρφαρά από την οικογένεια Γιαννίλου , προήλθαν οι οικογένειες Μουτεβελή , Σταθάκη , Καρμίρη και Τσάλτα .- Από την οικογένεια Μουτεβελή , προήλθαν , έγιναν οι οικογένειες , Παναγοπούλου ,Νιάρχου, Παπαϊωάννου και ίσως η οικογένεια Σκούλικα .- Από την οικογένεια Σταθάκη , έγιναν οι οικογένειες Σαμπαζιώτιδων οι οποίες κατοικούσαν στο Καρακασίλη και η οικογένεια Σταθακάκη που κατοικεί στο Πλατύ (Μπάστα ).- Από την οικογένεια Καρμίρη , έγινε η οικογένεια Καμαρινού .- Από την οικογένεια Μανίτσου , έγιναν οι οικογένειες Βασιλόπουλου , Κάρτσωνα ,Λαφαζάνου ,και Σουλιμά .-
Από την οικογένεια Βασιλοπούλου , έγιναν οι οικογένειες Γιαννακοπούλου , Πολυχρόνη, Πουλοπούλου , Βαλασόπουλου,,.- Όλες οι οικογένειες που προαναφέρθηκαν , κατάγονται από τους Γιαννιλαίους και τους Μανιτσαίους .- Μετά από αυτές τις οικογένειες ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στο Άνω Αρφαρά και οι άλλες οικογένειες , Παπαδόπουλου , από την οποία έγιναν οι οικογένειες Θεοφιλόπουλου , Γεωργούντζου , , Γιαννακούντζου, Θεόκα , κ. α. - Από την οικογένεια Θεόκα , έγιναν οι οικογένειες Θεοφάνη , Νταραχάνη , από την τελευταία προήλθε και η οικογένεια Αλεξανδρόπουλου .- Επίσης ήρθε και η οικογένεια Λαγόγιαννη , από την οποία προέκυψε η οικογένεια Κρέπη και Αγγελή .- Ήρθε και η οικογένεια Καπράλου , από την οποία προέκυψε και η οικογένεια Καράγιαννη .- Οι οικογένειες Παπανηκολού ,Μωρογιώργα , Μωρογιάννη, και Κότσιαρης ήταν μια οικογένεια , της οποίας ο πατέρας είναι άγνωστος.- Οι οικογένειες Μαυρέα, Σκούλικα , και Γιαννιά , κατάγονται από την οικογένεια Μπουζαλά από το Μπουρνάζι.- Επίσης ήρθαν οι οικογένειες Φέστα, Αργυράκη , Αρμένη , και Σούμπαση, της οποίας τελευταίως άγαμος κληρονόμος ήταν ο Νικόλαος , που δεν άφησε κανένα άρρεν παιδί .- Επίσης ήρθαν και οι οικογένειες Ηλιόπουλου , Μαγκλάρα , Πετρόπουλου , από την οποία έγιναν οι οικογένειες Ματθαίου και μετέπειτα Λίβα.- Όλες οι οικογένειες ήρθαν και κατοίκησαν στο Άνω Αρφαρά , άγνωστο από που , σύμφωνα πάντα με τον αρθρογραφούντα Μουτεβελή.- Αργότερα και σταδιακά οι οικογένειες αυτές μετανάστευσαν κατεβαίνοντας στο Πελεκητό, Σταματινού , και στο κάτω σημερινό ΑΡΦΑΡΑ , στις περιοχές Σκόμαρα , Τραγόραχη , Άγιο Βασίλειο , Σγουρόβραχο , Παλιόσπιτι , Καραγιωργαίϊκα, Σερβία , Λαφαζαναίϊκα , Μπουραίϊκα , κτ.λπ. μέχρι και τον σημερινό Άγιο Κωνσταντίνο Αρφαρών.-
Αναφέρεται , ότι από την περιοχή του Άγιο-Βασίλη και Τραγόραχη , μετά το 1850 μ. χ. κατέβηκαν στην θέση Νεάπολη των κάτω Αρφαρών.- Λέγεται επίσης , πως κατεβαίνοντας στο σημερινό Αρφαρά , σ΄όλη την τότε περιοχή , δεν βρήκαν καμιά καλλιέργεια και πως όλα ήταν άγρια και δασώδη , .- Αυτό όμως δεν φαίνεται να είναι αληθές , διότι στην περιοχή βρέθηκαν ελαιόδενδρα , τα οποία πρέπει ηλικιακά να είχαν φυτευτεί πρίν από το 1800.- Επίσης η κεντρική θέση της Νεαπόλεως του σημερινού Κάτω Αρφαρά , ήταν γύρο από το ονομαζόμενο « Κατάστημα» , που ήταν το Δημοτικό Σχολείο και τα Μουτεβελαίϊκα σπίτια , του γέρο Οικονόμου , του Παπαϊωάννου .- Αναφέρεται εδώ , ότι κατά την εκσκαφή για τη θεμελίωση του σπιτιού του Ιωάννου Πανάγου Μουτεβελή, βρέθηκαν Αρχαίοι τάφη κτισμένη με αρχαίες πλάκες .- Ίσως μια σωστή και προγραμματισμένη εκσκαφή από αρχαιολόγους να φέρει στο φως αρκετά νέα στοιχεία για το ΑΡΦΑΡΑ , και την καταγωγή μας .- Λέγεται επίσης ότι εκεί υπάρχει θαμμένη μικρά εκκλησία με ο όνομα Αγία Κυριακή .- Ο Αρχαιολόγος του μέλλοντος έχει το δικό του λόγο .-{ Sns .Arfara 2008} .-
~ Ο Κωνσταντίνος Γ. Λαγόγιαννης , κατά το 1965 , αναφέρει γράφοντας για την Ιστορία των Αρφαρών Μεσσηνίας την δική του άποψη : « Κατά τον 5ο ή 6ο αιώνα μ.Χ. κατεβήκανε οι Σλάβοι και Αρβανίτες στην Ελλάδα φθάνοντας μέχρι και την Πελοπόννησο , ερημώνοντας στο πέρασμά τους τα πάντα . Αφού παρέμειναν σαν κυρίαρχοι , έδωσαν σε ορισμένες περιοχές Σλαβικές ονομασίες , όπως Γκλόγκοβα , Άκοβα , Αναστάσοβα , Σίτσοβα κ. α. Η Γκλόγκοβα , υπήρξε κατά το παρελθόν , πόλη με αρκετές χιλιάδες κατοίκους , με κατοίκους που ερχόντουσαν από τα βόρεια μέρη.- Η Αρκαδία , όπως είναι ιστορικά γνωστό , είχε πολλές πολεμικές περιπέτειες.- Η Γκλόγκοβα όμως , λόγο της θέσης της δεν γνώρισε πολέμους , και ίσως γι ΄αυτό και κατοικήθηκε από Σλάβους μετανάστες.- Στην συνέχεια ο Λαγόγιαννης εναφέται στην προέλευση του ονόματος Αρφαρά και γράφει ότι ο Αρφαράς , ήταν υπαρκτό πρόσωπο οικογένειας από την Αρκαδία και επειδή τότε υπήρχαν πολλοί αποικιστές λόγω των πολέμων στην Αρκαδία , δυο αδέλφια , η Άννα και ο Αρφαράς , ξεκίνησαν μαζί από την Αρκαδία σαν τυχοδιώκτες πλέον και φτάσανε στην Γκλόγκοβα.- Εκεί φαίνεται πως δεν βρήκαν ανεκμετάλλευτο μέρος και συνέχισαν την πορεία τους προς τον κάμπο της Πολιανής (Πολιάνα).-
Στην αρχή έφτασαν στους πρόποδες του βουνού Περδίκι.- Εκεί υπήρχε ένας μικρός υδρόμυλος ο οποίος κινιόταν με τα νερά ενός ξεροπόταμου που προερχότανε από την Παπουτσού της Γκλόγκοβας.- Όλα αυτά αναφέρει ο γράφων , ότι υπάρχουν μέχρι και σήμερα, όπως το αυλάκι προς τον υδρόμυλο.- Αφού περίμεναν ,παραμένοντες εκεί για λίγο , ανιχνεύοντας και εξερευνώντας την όλη περιοχή μέχρι του κάμπου της Πολιάνας , αποφάσισαν για μόνιμη εγκατάσταση , και βρίσκοντας έφορα εδάφη εγκαθίστανται για να έρθουν κι άλλοι μέτοικοι , κάτοικοι με τα κοπάδια των ζώων , αρχίζοντας να γίνεται στην αρχή ένα μεγάλο χωριό και αργότερα πόλης .- Αυτό αποδεικνύεται και από τις 72 εκκλησίες που υπήρχαν σε αυτή την περιοχή , τα ερείπια των όποίων βρίσκονται ακόμη και σήμερα σε όλη την περιοχή της Γκλόγκοβας .- Την νέα αυτή περιοχή πόλη η Άννα την ονόμασε Πολιάνα , δηλαδή η πόλη της Άννας.- Η Άννα φαίνεται ότι ήταν πολύ δυναμική και σατανική γυναίκα , κι αποφασίζει να διώξει τον αδελφό της Αρφαρά για να γίνει αυτή κυρίαρχος όλης της περιοχής την σημερινής Πολιανής .- Του κάνει πρόταση να του δώσει 100 αιγοπρόβατα και να έγαταλείψη την περιοχή και την περιουσία του .- Τελικά τον πείθει κι έτσι ο Αρφαράς παίρνοντας το ποίμνιό του και όλα τα υπάρχοντά του και πορεύεται προς το Δυτικό τμήμα της Πολιανής για να βρει νέο τόπο κατοικίας και χειμαδιό για το ποίμνιό του .- Παίρνοντας μια λαγκαδιά από την άκρη και στο δυτικό μέρος της Πολιανής , περνά από του Κάμπανη, τα Κουτρουλιάνικα , το Πρασιναίϊκο , την Σπασόγουβα , το Πιτουρά , τα Παλιάμπελα , και την Μπούκα , για να φτάσει στα Ριζόβραχα , όπου εκεί υπήρχε μικρή σπηλιά , ένα κι ένα για το ποίμνιό του.- Οι προαναφερθέντες ονομασίες είναι και σημερινές.- Αφού εγκαταστάθηκε στη σπηλιά μιας τσούμπας μετονομάσθηκε σε οβορό του Θανάση, ήτοι δηλαδή ποιμνιοστάσιο του Θανάση , όπου και μέχρι σήμερα σώζονται η κατοικία και το ποιμνιοστάσιο .- Εδώ όμως ο Αρφαράς βρέθηκε αντιμέτωπος με την λειψυδρία , δηλ. δεν υπήρχε νερό ούτε για τον ίδιο , ούτε και για τα ζώα του .- Όλα τα υπάρχοντα νερά ήταν επιφανειακά και λιγοστά.- Με τον ερχομό της άνοιξης εγκαταλείπει τον Ριζόβραχο και φτάνει στην τοποθεσία του σημερινού Παν Αρφαρά ή Άνω Αρφαρά ή Πάνω Αρφαρά., και ανοίγει μικρό πηγάδι στη θέση την λάκκα του Παπά , που μέχρι και σήμερα σώζεται , αλλά κι εδώ το νερό ήταν λιγοστό.- Γνώριζε όμως ότι την εποχή εκείνη μόνο η Γκλόγκοβα είχε αρκετό νερό , και αποφάσισε να εγκατασταθεί πλέον εκεί - Αλλά εδώ γίνεται ένα θαυμαστό γεγονός που του άλλαξε τα σχέδια της αγκατάληψης αυτής της τοποθεσίας .- Παρέμεινε λοιπόν εκεί απέκτησε οικογένεια , από την οποία σήμερα έχουμε την καταγωγή μας οι περισσότεροι κάτοικοι των Αρφαρών , πάντα σύμφωνα με τα αναφερόμενα από τον Κωνσταντ. Λαγόγιαννη.- Μια μέρα λοιπόν κατά την οποία ετοιμαζότανε για την Γκλόγκοβα , σταμάτησε για ξεκούραση στο δασώδες εκεί μέρος του σημερινού Άνω Αρφαρά , .- Τότε είδε έναν τράγο να βγαίνει από τα βάτα με την γενειάδα του βρεγμένη , και κατάλαβε ότι κάπου εκεί υπάρχει νερό , ‘όπου πράγματι εξερευνώντας την πορεία του τράγου μετά από παρακολούθηση , βρίσκει το μέρος που έτρεχε το νερό , και αποφασίζει την εκεί παραμονή του , κι έτσι γίνεται ο πρώτος οικισμός του Παν΄Αρφαρά.- Στην πορεία του όμως προς την Γκλόγκοβα , συνάντησε έναν Νικολαρόπουλο και του διηγήθηκε το περιστατικό με τον τράγο , για να έρθουν μαζί και να ανοίξουν ένα πηγάδι που είχε αρκετό νερό .- Όπως αφηγούνται οι παππούδες μας και οι λοιποί ηλικιωμένοι , γέροντες , ο Νικολαρόπουλος εγκαταστάθηκε σε ένα μικρό σπιτάκι , που τότε βρισκόταν πίσω από την Αγία Παρασκευή και πως βοηθούσε στις διάφορες εργασίες τον Αρφαρά.- Όσον αφορά την κτίση και δημιουργία των απογόνων του Αρφαρά δεν γνωρίζουμε την πορεία του.- Θα αναφέρει ο γράφων μια απόγονο του Αρφαρά την Σταματίνα , την οποία εγκατέστησε ανατολικά και απέναντι από σημερινό χωριό , διότι εκεί βρήκε βρύση με τρεχούμενο νερό .- Αργότερα γίνεται κι αυτό χωριό και το ονόμασε Σταματινού.- Αυτά αναφέρει ο κ. Λαγόγιαννης , ας τα έχουμε κι αυτά σαν παράδοση κατά νου .- Στην συνέχεια ο Κ. Γ. Λαγόγιαννης αναφέρεται στα ονόματα οικογενειών που εγκαταστάθηκαν στο Άνω Αρφαρά , στο Σταματινού και το σημερινό κάτω Αρφαρά .- Στο Α. Αρφαρά αναφέρει τον Αρφαρά , Νικολαρόπουλο , Τσώνη ή Καρτσώνη, ή Κάρτσωνα , ο Λίβας , ο Θεοφιλόπουλος , ο Μπούρας Γεώργιος , ο Νταραχάνης , ο Μαγκλάρας , ή Κιουσιούλας , ο Αργυράκης , ο Μπαλάσης , ο Ματθαίος , ο Κρέπης , ο Καράγιαννης , ο Καρμίρης , ο Μωραγιάννης , μάλλον ήταν στην Κλόγκοβα ο Καπράλος κ. α. - Στο Σταματινού Μπούρας Γεώργιος του Ιωαν. , ο οποίος απέκτησε πέντε (5) παιδιά , τον Δημήτριον ή Λαφαζάνον , τον Ιωάννην , τον Βασίλειον τον Παναγιώτην , και τον Αθανάσιον .- Οι Μωραγιαναίοι , οι Κρεπαίοι , και οι Λαγογιαναίοι , προέρχονται από την Κλόγκοβα.- Επίσης και οι Κοτσαραίοι και Μαυρικαίοι κ.α. .- Στο Κάτω Αρφαρά και μάλιστα στον Άγιο Βασίλειο , ο Κάρτσωνας , ο Λίβας , ο Αρμένης , οι Μπουραίοι , ο Δημήτριος ή Λαφαζάνος ,ο Μουτσοκλούκας ή Μουτεβελής , και οι δυο αδελφοί του , , ο οποίος Μητσοκλούκας καθότανε απέναντι από τον Άγιο Βασίλειο μαζί με τους Χιώτες ή Μπουρέους , .- Ο Μουτσοκλούκας ήταν δυναμικός και πολύ παλικαράς .- Στην κυριολεξία Μουτεβελής σημαίνει άριστος εκκλησιαστικός ταμίας .- Κατόπιν είναι οι Νιαρχαίοι , οι Σταθακαίοι , οι Παναγόπουλοι , οι Καρμιραίοι , και οι Καμαριναίοι .- Ο Σταυρόπουλος , από την οποία οικογένεια Σταυρόπουλου κατάγονται οι Σκουλικαίοι , ο Γιαννιάς , ο Μαυρέας , ο Κατσίρης , ο Γάτσος , ο Θεοδωρόπουλος , ο Αρμένης , ο Τσάλτας , ο Πουλόπουλος , οι Πολυχροναίοι , οι Γιαννακοπουλαίοι , οι Βασιλοπουλαίοι , οι Βαλασαίοι , είναι μια οικογένεια .- Οι Σκουλικαίοι κατοίκησαν στην Τραγόραχη , καθώς και οι Παπανηκολαίοι , Βαλασσαίοι , Ζαλαχώρης ή Μπούρας στο Πλαϊνού , ο Καπράλος στο Σγουρόβραχο , ο Λαγός ή Λαγόγιαννης στην Τραγόραχη , ο Αργυράκης στο Χελωνιά , Ο Καράγιαννης και Μωρογιώργας στην Σκόμαρα .-
Επίσης αναφέρεται στον πρώτο παπά , τον Παπαθεοφίλη που πρώτο-λειτούργησε στην Αγία Παρασκευή στο Πάνα ΑΡΦΑΡΆ και μετώκησε στο κάτω Αρφαρά , είχε όμως και το Άνω Αρφαρά .-
Αναφέρει επίσης και το ανέκδοτο του Παπά -Θεοφίλη , που επρόκειτο να στεφανώσει μια κοπέλα από το Άνω Αρφαρά και έστειλαν έναν χωριάτη τους να ειδοποιήσει τον Παπά Θεοφίλη να κάνει το μυστήριο , στο Κάτω Αρφαρά , στον Άγιο Βασίλη .- Ο Συγχωριανός τους αφού έφτασε στο μισό-σκαλο φώναξε τον Σταματέλο Σκούλικα στην Τραγόραχη , και του είπε : « Σταματέλο να πεις στον Παπαθεοφίλη να πάρει τα ίγγλια του τα πανοϊγγλια του , τα πέρα δώθε και τα πάνω , και τα κάτω και τον μπελά του κεφαλιού του , και να έρθει επάνω , γιατί παντρεύτηκε η Τρισεύγενη , δηλαδή , να πάρει τα ιερά άμφιά του το θυμιατό του και το καλυμαύχη του, .- Οι οικογένειες τέλος , Καραχάλιος , Σακκάς, Κρέπης, Μουτσούλας , Τσιγγαρίδης , ήταν Αιγύπτιοι.- Αναφέρει δε , ότι όλα τα γραφόμενά του τα έχει ακούσει από τους παπούδες του , και πως δεν είναι δική του θέση , γνώμη ή άποψη. Για την πορεία του Αρφαρά , αναφέρει , ότι ο ίδιος την έκανε από την Πολιανή μέχρι τον Ριζόβραχο (Τσούμπα).- Κλείνοντας τα γραφόμενά του προσκαλεί τους γνωρίζοντας κάτι το διαφορετικό συγχωριανούς του να τον διορθώσουν ή να γράφουν κι αυτοί κάτι που γνωρίζουν από την παράδοση των γονιών του .- Αυτά αναφέρει υπογράφοντας ο Κωνσταντίνος Γεωργ. Λαγόγιαννης .-{ Αριθμός Φύλλου 11 και 12 , μηνών Οκτωβρίου και Νοεμβρίου του 1965 της εφημερίδας «ΗΧΩ ΤΩΝ ΑΡΦΑΡΩΝ ,».- - sns -2008 .-
~ Σε απαντητική επιστολή ο τότε Δικηγόρος Θεόδωρος Δημ. Λαφαζάνος στο υπ ΄αριθμ. 17-18 φύλλο της «ΗΧΩ ΤΩΝ ΑΡΦΑΡΩΝ» γράφει τα εξής : Τα στοιχεία που μας έδωσε ο κ. Κων. Γ. Λαγόγιαννης είναι αρκετά διαφωτιστικά ,αν και κατ ΄ανάγκην ατελή , λόγω της έλλειψης γραπτών ιστορικών πηγών.- …… Θέλω να ανακατασκευάσω - διορθώσω για τα όσα γράφει στα εξής : Είναι αλήθεια ότι η οικογένεια των Λαφαζαναίων προέρχεται από τους Μπουραίους αλλά η πραγματικότητα είναι ότι , ο πρώτος μετονομασθείς Λαφαζάνος , είναι ο Κώστας Μπούρας , γιος του Δημήτρη Μπούρα και εγγονός του Μπουρόγιωργα.- Ο Μπουρόγιωργας , μαζί με τον αδερφό του Μπουρόκωστα , ήταν οι πρώτοι γνωστοί γενάρχες της οικογένειας των Μπουραίων.- Ο Κωσταντής , ο οποίος προ της επανάστασης του ΄21 , είχε μεταβεί με τον πατέρα του στην Σμύρνη της Μ. Ασίας , για να εργασθεί , επέστρεψε με το παρατσούκλι ¨< Λαφαζάνος> το οποίο στην Τουρκική γλώσσα σημαίνει «πολυλογάς,» ,και το οποίο λόγω μιας παρεξηγήσεως και οικονομικής διαφοράς με τους συγγενείς του Μπουραίους διατήρησε οριστικά το επίθετο Λαφαζάνος .- Το επώνυμο αυτό διατήρησαν και τα παιδιά του Ιωάννης, Δημήτριος , Αριστείδης και Σπύρος καθώς και οι μετέπειτα απόγονοί των .- Θεωρεί αναληθή την διαμονή των Λαφαζαναίων στο Σταματινού .- Ο Κωσταντής Λαφαζάνος ή Μπούρας όταν επέστρεψαν από τη Σμύρνη κατέβηκε από το Πάνω Αρφαρά και έκτισε μια « χαμοκέλα,» στο Νοτιοδυτικό σημείο - περιοχή του Κάτω Αρφαρά , το οποίο από τότε και μετέπειτα πήρε το όνομα «Λαφαζαναίϊκα,» .- Η Χαμοκέλα αυτή , η οποία επισκευάσθηκε σώζεται μέχρι και προ ετών , και πως ήταν , αναφέρει ο κ. Θεόδωρος Δημ. Λαφαζάνος (πρόεδρος Αρείου Πάγου ) , η πρώτη οικία , το πρώτο σπίτι του σημερινού χωριού- κωμοπόλεως των ΑΡΦΑΡΩΝ.- Στην ίδια τοποθεσία κτίσθηκαν κι άλλες κατοικίες των απογόνων του Κωσταντή Λαφαζάνου , οι οποίοι και σε κανένα άλλο σημείο - περιοχή -τοποθεσία των Αρφαρών δεν έκτισαν σπίτια ΄- Κατά την άποψή μου θεωρείται μια σωστή θέση η εξιστόρηση του κ. Θ. Δ. Λ. ο οποίος και στο υπ ΄αριθμ. 5 φύλλο της ΗΧΩ ΤΩΝ ΑΡΦΑΡΩΝ ,αναφέρεται αρθρογραφώντας , με τίτλο « ΓΥΡΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ ,» για τον Ηπειρώτη πρώτο κάτοικο του Άνω Αρφαρά , με το όνομα ΑΡΦΑΡΑΣ , ο οποίος ήταν Τούρκος Αγάς μαζί με τους αγάδες Τσεφερεμίνη, Διαβολίτσι , Ντελίμεμη αγά κ.α., που έδωσε και το ‘όνομα στο χωριό Αρφαρά.- Επίσης αναφέρεται και για την δημιουργία του πρώτου πηγαδιού και για τα τρία παιδιά κατά την παράδοση , που είχε ο Άρφαράς , τον Γιαννήλο , τον Μανίτσο και τον Παπαδαίο , από τα παιδιά αυτά προέρχονται και οι μετέπειτα οικογένειες , αναφερόμενος και σε αυτές , κατά τα γνωστά αναφερθέντα και από τον Κ.Γ.Λαγόγιαννη.- Ο κ. Λαφαζάνος Θεόδωρος γράφει επίσης στο 88 φύλλο της ιδίας τοπικής εφημερίδας με τίτλο « ΑΡΦΑΡΑ : ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ,» , στο υπ΄ αριθμ. 80 /1981 φύλλο « Οι Αρφαραίϊκες οικογένειες και το γενεαλογικό τους δένδρο ,», στο αρ. φύλλο 91/1982 « Τα΄ΑΡΦΑΡΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ Της ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ », στο υπ΄ αριθμ. 92/1982 φύλλο , για< την ΙΣΤΟΡΙΑ ενός Καφενείου > ,και στη συνέχεια στα επόμενα 2-3 φύλλα ο κ. Θ. Δ. Λαφαζάνος , αναφέρεται γράφοντας για τα Επαγγέλματα και τους Επαγγελματίες των Αρφαρών , κατά το πέρασμα των χρόνων , και για όλα αυτά και για πολλά άλλα , θα ξανά επανέλθουμε στην συνέχειά μας .- Σ Ν Σ Arfara -2008-
ΟΝΟΜΑΣΙΑ της οικογένειας ΜΠΟΥΡΑ .-
Από πού προήλθε το όνομα της οικογένειας Μπούρα? Ο απλός άνθρωπος , που τα περασμένα χρόνια γνωρίζει τα του τόπου του και του Έθνους του από πάππον προς πάππον , με τις προφορικές παραδόσεις , κι ΄ αυτές έχει για «ιστορία» του τόπου του και δεν ενδιαφέρεται για λεπτομέρειες κι΄ ακρίβειες.- Αφήνει την ασχολία αυτή στους περισσότερο « διαβασμένους » .- Μια είναι η ουσία , που τον απασχολεί και τον βάνει σε σκέψη και του διεγείρει συναισθήματα : Το επίθετο ΜΠΟΥΡΑΣ , συγκρατεί πρώτα απ΄ όλα στην μνήμη του και το παραδίνει στους επιγόνους του , και απογόνους του , γιατί αυτό αποτελεί την μόνη και πλήρη αλήθειας της οικογένειας των Μπουραίων ανά την Ελλάδα.- Κοντά στο Λιοντάρι της Αρκαδίας της επαρχίας Φαλαισίας , υπάρχει χωριό με το όνομα Μπούρα.-
Πέντε χιλιόμετρα πιο ψηλά υπάρχει και το γυναικείο Μοναστήρι της Παναγίας της Μεγαλομάτας , του ΜΠΟΥΡΑ (Ι. Μ. ΜΠΟΥΡΑ- Αρκαδίας) , που η ιστορία του ξεκινά σίγουρα πρίν από το 1700μ. χ. με καταγραφέντα ιστορικά στοιχεία .- Η μεγαλύτερη εκδοχή είναι , η ιστορία του χωριού Μπούρα και της ομώνυμης Ιεράς Μονής , να ξεκινά το 1143 μ .χ - 1180 μ. χ. , επί της εποχής του Μανουήλ του Κομνηνού.- Μπορούμε λοιπόν να πούμε και πως η παρουσία του μοναστηριού της κοίμησης της Θεοτόκου , Μπουρα , ότι ξεκινάει τον 11ον και 12ον μ . χ. αιώνα.- Η ονομασία του χωριού Μπούρα και της οικογένειας Μπούρα , προέρχονται από την Τούρκικη λέξη ¨μπούρα ¨΄ , που σημαίνει στα τούρκικα { « γενναίο » , παλικάρι, ανδρείο, λεβέντης} .- Τούτο το βλέπουμε και στον Αλή Πασά των Ιωαννίνων , που όταν ήθελε να επαινέσει την ανδρεία του Οδυσσέα Ανδρούτσου , του Θανάση Βάγια και άλλων , τους φώναζε « ορέ μπούρα Οδυσσέα » , « ορέ Θανάση Βάγια μπούρα » κ.τ.λ. .- Δεν αποκλείεται όμως η ονομασία «Μπούρα»να προέρχεται από το όνομα κάποιου τιμαρίου , που ο τιμαριούχος του , να λεγότανε Μπούρας , και να έβαλε και στο χωριό της Αρκαδίας , αλλά και στην οικογένεια , το επίθετο ΜΠΟΥΡΑ .-
~ Στην εποχή των Κομνηνών , πολλές Βυζαντινές οικογένειες , έφυγαν από την Κωνσταντινούπολη και εγκαταστάθηκαν στην Πελοπόννησο Αρκαδία , Κλόγκοβα , ίσως και γιατί όχι και στο Άνω Αρφαρά , καθώς και σε άλλα μέρη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας .- Σε αυτές τις οικογένειες , δόθηκαν Τιμάρια , « πρόνοιες » , δηλαδή εκτάσεις γης για καλλιέργεια και εκμετάλλευση.- όσοι είχαν πάρει αυτά τα τιμάρια, έδωσαν και τα ονόματά τους σε χωριά και περιοχές .-Όπως τιμάριο του Μελιγαλά , του Βουτσαρά, του Λεοντάρη ,του Γεωργίτση, του Μπούρα , του Γκλόγκοβα , του Αρφαρά κ . π. α. .-
~ Η οικογένεια Μπούρα , ίσως να μετοίκησε στην Γκλόγκοβα και στην συνέχεια στο Άνω Αρφαρά , κοντά στον γενάρχη Αρφαρά , που είχε προηγηθεί του ερχομού σε αυτή την περιοχή , από το χωριό Μπούρα της Φαλαισίας -Αρκαδίας , περί το 1700μ. χ. σαν βοσκός , κτηνοτρόφος , για τα κοπάδια τους , ή ίσως αναγκασθείς να μετοικήσει εκδιωκόμενος από κάποιο διαδραματισθέν επεισόδιο .- Καθόλου όμως απίθανο , η ονομασία Μπούρα να είναι Αρβανίτικη και να οφείλεται σε κάποιο διάσιμο αμαρτωλό της Αρκαδίας Πέτρο Μπούα , εγγονό του ομώνυμου φυλάρχου-αρχηγού Μπούα του Χωλού , που αναφέρεται και Μπούρας , από τους πρώτους Αρβανίτες που ήρθαν περί το 1348 μ. χ. στην Πελοπόννησο και χρησιμοποιήθηκαν από τον Δεσπότη του Μυστρά , Μανουήλ Κατακουζινού για να δημιουργήσουν - αποτελέσουν τη φρουρά των συνόρων της υπαίθρου.- Η μετάκληση αυτή , αναφέρει ιστορικά , ο Μανουήλ Παλαιολόγος , έγινε χωρίς εγγυήσεις , αλλά με μια υπόσχεση λόγου .- Αυτοί βέβαια οι Αρβανίτες , δεν έχουν καμιά σχέση με τους σημερινούς Αλβανούς ( Αρναούτες , Τελχίνες ) , που κατέστρεψαν την Πελοπόννησο το 1770 μ. χ .- Sns Arfara - Messinias, 2008.-
~&$~~~
*** Οι Άγιοι Θεόδωροι των Αρφαρών
~ Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ των ΑΓΙΩΝ Θεοδώρων ΑΡΦΑΡΩΝ : Ο Ιερός Ναός αποπερατώθηκε το έτος 1879 , όπως αναγράφεται στο παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης , με την επιμέλεια του τότε Αρφαραίου Βουλευτή κ. Δημητρίου Καρτσωνα.- Δεν γνωρίζουμε πότε άρχισε η ανοικοδόμηση του Ναού , αλλά υποθέτουμε ότι θα διήρκεσε αρκετά χρόνια λόγω του Μεγάλου μεγέθους σε κτίσμα του Ι.Ναού .- Άλλες λεπτομέριες δεν είναι γνωστές , σχετικά με την ανέγερσήτου .- Έτσι υποθέτουμε ότι η επιμέλεια του Βουλευτή , ο οποίος κατά διαστήματα διετέλεσε και Δήμαρχος Αμφείας , συνίστατο στη λήψη της απόφασης για την ανέγερση και στη συγκέντρωση των αναγκαίων χρημάτων και υλικών , με την άμεση συμπαράσταση όλων των Αρφαραίων .- Τα αναγκαία προφανώς έγιναν το έτος 1879 από τον τότε Μητροπολίτη Μεσσηνίας .- Ο ρυθμός του Ναού είναι βυζαντινός με ένα κλίτος και μεγαλοπρεπή τρούλο.- Αρχικά ο Ναός δεν είχε Πρόναο και το καμπαναριό υψωνόταν στο νοτιοδυτικό άκρο του Ναού .- Ο Πρόναος και το σημερινό καμπαναριό κατασκευάσθηκαν μετάπειτα κατά το έτος 1954.- Εσωτερικά ο ναός είχε εξαρχής υψηλο ξύλινο τέμπλο , άμβωνα, δεσποτικό θρόνο και τέσσερα μεγάλα προσκυνητάρια , κατασκευασμένα από Αρφαραίους ξυλουργούς.- Η Πρώτη εκτεταμένη διακόσμηση έγινε το 1948 και ολοκληρώθηκε σταδιακά με επάλληλες εικονογραφήσεις .- Την δεκαετία του 1970 με συμαντική δωρεά του ομογενούς Ιωάννη Απόστ. Γιαννακούντζου , που έζησε στις ΗΠΑ , έγινε εξωτερική επένδυση του Ναού με οπλισμένο σκυρόδεμα , η οποία και τον έσωσε από τον καταστροφικό σεισμό του 1986 , ο οποίος όμως καθώς και η υγρασία προξένησαν εσωτερικές φθορές .- Ήδη άρχισε και τελείωσε σταδιακα η αποκατάσταση , ανακαίνηση , με ένα αρκετά υψηλό χρηματικό ποσό για να είναι σήμερα ένας πανέμορφος , αρχοντικός και το καμάρι όλων μας Ιερός Ναός , αξιοζήλευτος από ολόκληρη την περιοχή μας.- sns Arfara 2008 .-

** 2Η Συνέχεια
Για την Ιστορία του χωριού ΑΡΦΑΡΩΝ Ν. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΡΟΣΕΡΗΣ από τον Νικήτα Ιωαν. Κώτσιαρη . Η Δροσερή βρίσκεται ,στο Ανατολικό μέρος της Κωμόπολης Αρφαρών και απέχει δύο ώρες με τα πόδια από το χωριό Αρφαρά ( Κάτω Αρφαρά ) . Είναι μια βραχώδης περιοχή , και κάτωθι του βράχου βρίσκεται ο δρόμος από το Πελεκητό , προς το Άνω Αρφαρά . Κατά την αναφερόμενη διήγηση της γιαγιάς του κυρίου Νικήτα Κώτσιαρη , εκεί στη Δροσερή , πέρασαν οι Τούρκοι και κυνηγούσαν τους Έλληνες και κάπου εκεί κάτω από το βράχο και παράπλευρα του δρόμου υπήρχε ένα πηγάδι που έβγαζε και αρκετό νερό , κάθισαν κάπου εκεί οι Τούρκοι , για πολύ καιρό στο κυνήγι των Ελλήνων . Τότε ένας ιερέας , ονομαζόμενος Παπα-θεοφίλης , ανέβηκε πάνω στο βράχο και προσευχήθηκε στο θεό , για το κακό που προξενούν οι Τούρκοι στους κατοίκους , και τότε τελειώνοντας την προσευχή του , ένα μεγάλο κομμάτι βράχου , έπεσε πάνω στο πηγάδι , και σκέπασε το πηγάδι , με αποτέλεσμα οι Τούρκοι να μη μπορούν να το χρησιμοποιήσουν , αναγκαζόμενοι να φύγουν από την περιοχή προς Αργές και να ηρεμήσουν έστω και για ένα μικρό χρονικό διάστημα από το κυνηγητό των Τούρκων . Εκεί όπως αναφέρεται , κατοικούσαν πολύ Παπανικολαίοι , και μόλις έμαθαν ότι οι Τούρκοι εγκατέλειψαν την περιοχή , οι Παπανικολαίοι φεύγουν για το άλλο βουνό του Αηλιά , εγκαταλείποντας τα πάντα ακόμη κι ένα κοριτσάκι στην νάκα κρεμασμένο σε μια γκοριτσιά , κι όταν έφτασαν ψηλά στον Αη-λιά , και έπειτα από μια μέρα , ρώτησε ένας Παπανηκολός την γυναίκα του , τα φλοργιά που τα έχει ? Εκείνη του είπε πως τα ξέχασε μαζί με το παιδί στο προσκέφαλό του .Τότε ο Παπανικολός γύρισε πίσω στην Δροσερή , βρίσκει το κοριτσάκι ζωντανό και το πήρε γλιτώνοντας το από τους Τούρκους . Το κοριτσάκι μεγάλωσε παντρεύτηκε και μάλιστα λέγεται ότι ήταν η μητέρα των Χρήστου και Γεώργου Παπανηκολάου μετέπειτα κατοίκων του Κάτω Αρφαρά ή της Νεάπολης. Οι Τούρκοι κατέβηκαν πάλι στο Αρφαρά και είδαν ένα σπιτάκι στην περιοχή της Τραγόραχης να καπνίζει . Ήταν ένας Παπανικολός κατεβασμένος εκεί από τις Αργές και έψηνε μια πίττα .- Πάει ο Τούρκος για να δει τι γίνεται , κι ΄όταν έφτασε στο σπίτι του Παπα- Νικολή , τον βλέπει ο Παπανικολός και τρομαγμένος πάει να φύγει άλλά ο Τούρκος τον Αρπάζει από τα ράσα , για να του μείνουν τα ράσα στα χέρια και ο Παπανικολός να φύγει τρέχοντας και να φτάσει στις Αργές χωρίς τα ράσα του . Εκεί λοιπόν ανάμεσα στο βρόχο της Δροσερής είναι μια τρύπα , ένα σπήλαιο . Εκεί ανέβαιναν οι Έλληνες από ένα υπάρχων δέντρο και κρυβόντουσαν , αλλά οι Τούρκοι έκοψαν αυτό το δένδρο και έμειναν εκεί μέσα οι άνθρωποι , όπως αναφέρεται , και πέθαναν όλοι τους.- Μέσα εκεί θα πρέπει να είχαν αφήσει μαζί με τα υπάρχοντά τους οπλισμό , ασιμοπιστόλες , κ.α. ,όπου και μέχρι σήμερα
δεν μπορεί εκεί πάνω να ανεβεί κανένας , λόγο του απόκρημνου και πολύ επικίνδυνου βράχους . Στους πρόποδες του βουνού της Δροσερής , υπάρχει ακόμη και σήμερα μια βρυσούλα που βγάζει λιγοστό νερό από το βουνό και όπως αναφέρεται το είχε φτιάξη ο μακαρίτης Δ. Αγγελής , με μια μικρή πορτούλα για προστασία της μικρής αυτής δροσοπηγής . Εκεί κοντά στη Δροσερή, είναι και το Πελεκητό ,μια ωραία κτηματική περιφέρεια του χωριού Σταματινού .- Το όνομα Πελεκιτό πήρε από την πελεκητή στέρνα που πρώτο κατασκεύασαν οι πρώτοι κάτοικοί της . Λέγεται επίσης ότι υπήρχε κι άλλη μία πελεκητή στέρνα που δεν βρέθηκε όπως αναφέρεται κατά την παράδοση , γεμάτη διάφορα πράγματα , χρήματα κ.α. , από τους Τούρκους , επί Τουρκοκρατίας .-
Ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΡΦΑΡΩΝ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Το όμορφο με εξαιρετική θέα εκκλησάκι του Αγίου Βασιλείου , άλλοτε παλιότερα μητροπολιτικός ναός των κατοίκων των Αρφαρών , που σταδιακά κατέβηκαν από το Άνω Αρφαρά , περνώντας από το Πελεκιτό . το Σταματινού , τον ΑΗ-Βασίλη , την Τραγόραχη , Σκόμαρα , για να καταλήξουν στο σημερινό Αρφαρά , Κάτω Αρφαρά ή Νεάπολη , είναι ένα θαυμαστό οικοδόμημα , που κτίσθηκε το 1838 μ.Χ. , λίγο έξω από το σημερινό Δήμο Αρφαρών , και επί του παλιού δρόμου , μονοπατιού . κατσικόδρομου Αρφαρών -Σταματινού , και ανάμεσα στις τοποθεσίες Χαιρώματα Σταματινού , Πλαϊνού , και Τραγόραχης .- Η θέα προς τον Μεσσηνιακό κάμπο είναι εκλπικτική και πολύ πανοραμική . δίπλα και ανατολικά του Ιερού Ναού του Αγίου Βασιλείου ακόμη και σήμερα βρίσκεται οστεοφυλάκιο με τα οστά , λείψανα , των προγόνων μας , όπως και στο Άνω Αρφαρά , υπάρχει οστεοφυλάκιο , δίπλα και ανατολικά στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου , ακόμη και σήμερα . Επομένως εκεί στα σίγουρα ήταν και τα πρώτα νεκροταφεία των προγόνων μας .- Νότιο-Ανατολικά της εκκλησίας του Αγίου Βασιλείου , υπάρχει η όχθη του χειμάρρου , ξεροπόταμου , όπου και ο δρόμος μας οδηγεί στο Πλαϊνού στην Τραγόραχη , και στον οικισμό Σκόμαρας των σημερινών Αρφαρών . Κατά την παράδοση το εκκλησάκι του Αγίου Βασιλείου είχε αναγερθεί πιο παλιότερα , γύρο στα 1800 , εντός παρακείμενου σπηλαίου , βορειότερα της σημερινής του θέσης και ήταν καλυμμένο από πυκνό δάσος από άγρια δένδρα για να μη διακρίνεται από τους Τούρκους στην Τουρκοκρατούμενη περιοχή . - Σήμερα , από το δρόμο που οδηγεί από Αρφαρά προς Βρομώβρυση , και δεξιά σε απόσταση 300 περίπου μέτρων του δρόμου , βρίσκεται και σήμερα πλήρως ανακαινισθέν από τον Παπα -Ευθύμιο , πρώην εφημέριο των Αρφαρών , το πανέμορφο και με εξαιρετική θέα εξωκκλήσι του Αγίου Βασιλείου Αρφαρών . Στην δεξιά γωνία του Ιερού της εκκλησίας , υπάρχει εντοιχισμένη πλάκα που φέρει την χρονολογία 1830 μ.Χ. , του έτους ίδρυσης - κατασκευής του Ι. Ναού και κάτωθι έχει τρεις στίχους. Στην πορεία μας δεξιά του δρόμου προς « Τραγόραχη ,»και «πλαϊνού,» και λίγο μετά τις όχθες του ξεροπόταμου , έχουν αναδειχθεί στοιχεία που οδηγούν σε ανασκαφές , όπου φανερώνουν την ύπαρξη κτισμάτων , ελαιοτριβείου κ. α. . Στο εκκλησάκι του Αγίου Βασιλείου , ο εσωτερικώς χώρος του χωρίζεται από το ιερό τέμπλο με διάφορες παραστάσεις - εικόνες , σε δύο τμήματα , το ιερό και το χώρο των εκκλησιαζόμενων πιστών . Το ιερό είναι κατά τρία σκαλοπάτια ψιλότερα του κυρίως Ναού. Υπάρχει επίσης η θέση του θρόνου του Μητροπολίτου και η Σολέα ή Άμβωνας . Η σολέα στους μεγάλους ναούς χωρίζεται με κιγκλιδώματα , για να υπάρχει επαρκής χώρος στον Ιερέα κατά την κάθοδο του στην θεία λειτουργία . Η Σολέα στον Ι. Ν. του Αγίου Βασιλείου είναι ψηλότερος του υπόλοιπου χώρου κατά 40 εκατοστά . Σε κανέναν ιερό Ναό της εποχής εκείνης δεν ευρέθη σολέα . Η ιερά τράπεζα έχει κτισθεί πάνω σε προεξέχοντα βράχο , και εντός της κόγχης , έχει εικονογραφηθεί η Πλατυτέρα . Το τέμπλο είναι εικονογραφημένο και φέρει τον Εσταυρωμένο , μια σειρά από εικόνες του Δωδεκαόρτου , τον Άγιο Δημήτριο , τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο , τον Ιησού Χρηστό , την Παναγία την Βρεφοκρατούσα το θείο βρέφος αριστερά της , η εικόνα του Αγίου Βασιλείου , και κάτω από την εικόνα είναι ζωγραφισμένα τα εξαπτέρυγα . Το καταπληκτικότερο όλων είναι η εικόνα της Παναγίας της βρεφοκρατούσας , όπου πράγματι πρόκειται για ένα σπάνιο έργο ΄τέχνης στην αγιογραφία μας .- Για την συντήρηση του Ιερού αυτού Ναού του Αγίου Βασιλείου θα ήταν παράλειψή μου , αν δεν ανέφερα τις ενέργειες και συνεχείς προσπάθειες και το σημαντικότατο έργο προσφοράς , του αειμνήστου Ιερέα -Δάσκάλου - & Οικονόμου Παπα-Γιάννη , Ιωάννη Παν . Παπανικολάου .- Δεν μπορώ επίσης να ξεχάσω ΤΟΝ ΙΕΡΑ- ΆΝΘΡΩΠΟ Παπα-Γιάννη , που για μένα πάντα ένωνε το χωριό , πάντα προσέφερε σε όλους τους κατοίκους του χωριού , που όταν νέος τότε Οδοντίατρος στο Αρφαρά το 1975 , αρρώστησα για περισσότερους από τρεις μήνες με οξεία δισκοπάθεια- δισκοκοίλη και προσέτρεξε όχι μόνο να μου δώσει χρήματα , όχι μόνο ψυχολογικά σαν νέος άνθρωπος με οικογένεια και ένα παιδί να με ενισχύσει , αλλά και να μου αναφέρει ότι θα πει στο ΓΙΌ ΤΟΥ Σταύρο , καθηγητή τότε πανεπιστήμιου , να μου στείλει κάποιο συνάδελφο οδοντίατρο φοιτητή να με βοηθήσει στην αρχική μου τότε διαδρομή σαν νέος Οδοντίατρος .Δεν πρόκειται να το ξεχάσω ποτέ μου και παντού και πάντοτε θα το αναφέρω,. Ας είναι αιωνία και αξέχαστος η μνήμη του πατέρα μου Παπαγιάνη , διότι είχα την τύχη να μείνω ορφανός από πατέρα σε ηλικία 11 ετών . Στον ιερό ναό του Αγίου Βασιλείου επίσης πρέπει να αναφερθεί και η προσφορά , ο αγώνας και η αγωνία και του ιερέα Αριστοτέλη Ιωαν. Νιάρχου , καθώς και τελευταία του ιερέα , ιερομόναχου π. Ευθυμίου .- Ο ιερός ναός του Αγίου Βασιλείου με τις θαυμάσιες τοιχογραφίες -αγιογραφίες του με την θαυμαστή θέα του , υπήρξε κατά το παρελθόν και Μητροπολιτικός Ναός των Αρφαρών .- Σ.Ν.Σ.-
Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΡΦΑΡΩΝ { ΧΕΝ} .- Κατά το ΄έτος 1964 , άρχισε να λειτουργεί στο Αρφαρά Μεσσηνίας Σύλλογος υπό την επωνυμία « Χριστιανική Ένωση Αρφαρών ,» με πρωτεργάτη και δημιουργό τον αξέχαστο ιερέα Παναγιώτη Ν. Καράγιαννη ή Παπα-Καράγιαννη , και με σκοπό του σωματείου ηθικοθρησκευτική αναγέννηση όλων των μελών της , της κοινωνίας των Αρφαρών και ιδιαίτερα όλων των νέων ανθρώπων της περιοχής της κωμόπολης των Αρφαρών τότε .- Στην Χριστιανική Ένωση , που στεγαζότανε , επί του παλαιού κτηρίου , πριν της ανοικοδόμησης του σημερινού Δημαρχείου ή παλαιότερα της κοινότας , υπήρχε λοιπόν , σε ΄κείνο το κτήριο , που ανεβαίναμε με σκάλες από την πλευρά του δρόμου προς το Πήδημα , υπήρχε βιβλιοθήκη με περισσότερους από 2500 τόμους βιβλίων διαφόρου χριστιανικού , λογοτεχνικού και άλλων περιεχομένου. Η βιβλιοθήκη , λειτουργούσε καθημερινά και ως δανειστική . Επίσης καθημερινά σχεδόν 5-8 μ.μ. γινόντουσαν επιμορφωτικές ομιλίες στους νέους από καθηγητές του Γυμνασίου , καθώς και από ιεροκήρυκες της Ιεράς Μητρόπολης Μεσσηνίας , και καθημερινά λειτουργούσαν αίθουσα παιχνιδιών , όπως σκάκι , πινγκ-πονγκ κ.λ.π. .- Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο της ΧΕΝ Αρφαρών ήταν με πρόεδρο τον ιερέα Παν. Ν. Καράγιαννη ,Γραμματέα τον γραμματέα της κοινότητας Αρφαρών κ. Παν. Ιωαν. Πετρόπουλο , και τα πρώτα μέλη : τους Παν . Ιωαν . Παπανικολάου ( Θεολόγο - Αντιπρόεδρος ΧΕΝ ) , Χρήστο Γ. Μπούρα έμπορος - ως Ταμεία , Χαράλαμπο Ν. Μωραγιάννη Δάσκαλος , Ιωάν. Δ. Κοτταρίδης Υποδηματοποιός , και Γεώργιο Δ. Αρμένη Ξυλουργός και ιεροψάλτης , όλοι τους ως μέλη της ΧΕΝ .- Εδώ θα πρέπει να γίνει γνωστό σε όλους μας ότι η δημιουργία και ίδρυση του Πνευματικού κέντρου Αρφαρών του Ι. Ν. Αγίων Θεοδώρων Αρφαρών και της Ιεράς Μητρόπολης Μεσσηνίας , οφείλεται στις προσπάθειες της ΧΕΝ , με πρωτεργάτες τον παπα-Καράγιαννη και Παπα-Γιάννη & στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΧΕΝ και του ενοριακού ναού των Αγίων Θεοδώρων Αρφαρών . Η ΧΕΝ έκανε την αγορά του οικοπέδου 800 τ.μ. για την δημιουργία και ανέγερση αίθουσας στέγασης υπηρεσιών της ΧΕΝ , αίθουσα διαλέξεων , βιβλιοθήκη , ξενώνας κ.τ.λ. .- Ο αείμνηστος Παπα- Καράγιαννης αφήνοντας τούτο τον κόσμο , από την απέρατον νόσο , ήταν η αιτία να σταματήσει και η δημιουργική λειτουργία της ΧΕΝ Αρφαρών . - Εμείς όλοι μας πάντα των θυμούμαστε , όπως και τον Παπα-Γιάννη μας .-
ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΣΤΟ ΑΡΦΑΡΑ & αξέχαστες Αρφαραίϊκες ανθρώπινες φιγούρες .-
Ακούγοντας τη λέξη «απόκριες,» η σκέψης μου γυρνά πρίν το έτος 1965 , τότε που ζούσαμε μικρή μεν αλλά αξέχαστες γιορταστικές εκδηλώσεις των απόκρεων στην κωμόπολη των Αρφαρών . Ιστορικά πρίν το 1940 , και φυσικά προτού ξεσπάσει ο καταστρεπτικός και ολέθριος πόλεμος , που σκόρπισε τόσα και τόσα κακά στον κόσμο ολόκληρο , και ως ήταν φυσικό και στο δικό μας χωριό το Αρφαρά , .- Ο κόσμος τότε ζούσε κάτω από πολύ διαφορετικές των σημερινών συνθηκών , ήταν λιγότερο απαιτητικός , αρκείτο στα όσα είχε , δεν σκοτιζότανε για τα πολλά , χωρίς τα σημερινά αγαθά , φωτισμό , ύδρευση, τηλεόραση , τηλέφωνα σταθερά ή κινητά , Ηλεκτρονικούς υπολογιστές κ. π. α. - Απόκριες λοιπόν στο Αρφαρά πριν από τον πόλεμο του ΄40 κι ΄όπως διηγώντουσαν οι παλαιότεροι , παντού χαρές , τραγούδια και χοροί , και το μήνυμα των απόκρεων το΄φεραν , τα γουρνοσφαξίματα . Οι κρεατινές απόκριες με τις φωτιές στις ρούγες και τις διάφορες γειτονιές του χωριού , και με τις αξέχαστες στολές των μασκαράδων και τα απροσδόκητα ντυσίματά τους , παρουσίαζαν ένα γραφικό θέαμα . Παντού χοροί μέσα σε εκτυφλωτικές από καπνούς ατμόσφαιρα , των φωτιών , με πρωτοπόρους πάντα τους γεροντότερους , « κρίμα ήτανε μωρέ παιδιά , που γέρασα και μυαλό δεν έβαλα ….» τότε στις ξένες παρέες πως ερχόντουσαν , προσφέρετο μεζές λουκάνικο , και αρκετό κρασί , ενώ τεράστιες φλόγες πεταγόντουσαν από τις αναμμένες φωτιές που αδιάκοπα τις τάιζαν με καυσόξυλα . Ατέλειωτοι χοροί , παρέες , τραγούδια φωνές και καρνάβαλοι , ερχόντουσαν και πήγαιναν από γειτονία σε γειτονιά . ¨Σήμερα βγει , και αμάν -αμάν -σήμερα βγήκα να χαρώ ….. και να ξεχαστώ …..» και η μασκαρεμένη γριά σειόταν και κουνιόταν με ρυθμό , δίχως να έχει τελειωμό …. Αλίμονο στις φράχτες εκείνων που δεν έδιναν ξύλα για τις φωτιές , κι ως επί το πλείστον ξύλα από κλίματα ή κληματόβεργες . Τα ταράζανε οι νέοι εκείνης της εποχής κατά την διάρκεια όλης της νύχτας , όταν αυτοί κι οι άλλοι χόρευαν ανέμελα κι ίσως επηρεασμένη από τον μεζέ και το κρασάκι . Τα ίδια και σε μεγαλύτερη έκταση εγένοντο και κατά την τυρινή απόκρια . Φιγούρες εκείνης της εποχής και μετέπειτα ήταν ο Φωτογιώρης (Γεώργιος Σκούλικας ) , Ο Τσελεπολιάς ( Ηλίας Μωρογιώργας ) , Κωνσταντίνος Σωτηρόπουλος, ( ο κύριος με το γαρύφαλλο στο πέτο ), και άλλοι που θα αναφέρουμε στη συνέχεια σε διάφορα περιστατικά που συνέβησαν εκείνη την εποχή με όλους αυτούς τους Αρφαραίους κατοίκους εκείνης της περιόδου και μετέπειτα . - Ξεχνιέται από τους μεγαλύτερους , τότε μικρούς , το Φώτο-Γιώργη , να τον βλέπει να παλεύει με μια αληθινή αρκούδα, των τσιγγάνων ? Με μασκαράδες , φωτιές , χορούς , και το βράδυ της τυρινής τα φτιαχτά μακαρόνια και τα ψητά αυγά , γύρω-γύρω στη φωτιά της γωνιάς του σπιτικού τσακιού , που πολλές φορές τα αυγά έσκαζαν με θόρυβο όπλου και γέμιζαν τα σπίτι με θράκα , και κάπως έτσι έκλεινε η αποκριά για να ξημερώσει η καθαρά Δευτέρα , που εδίδετο το παν για την επιτυχία του γλεντιού και του ξεφαντώματος της τυρινής αποκριάς . Από το πρωί έκανε την εμφάνιση της η γνωστή τότε Αρκούδα που οι κατασκευαστές της ήσαν από τα βόρεια , τη συνοικία Καραγιωργέϊκα , πάντοτε , αντιγράφοντας τη φιγούρα του Ξακουστού τότε Φώτο-ΓΙΏΡΓΗ που ζωντανά πάντα πάλευε , όπως ξανάπαμε , με την Αληθινή αρκούδα των περιπλανώμενων τσιγγάνων .- Καθ΄όλη λοιπόν την ημέρα , παρέες μασκαρεμένων , όργωναν κυριολεκτικά το χωριό , από το ένα έως το άλλο άκρον. Όλα αυτά τα θυμάμαι κι ΄ εγώ , αλλά και πολλοί άλλα όταν κι εγώ μεγάλωνα τα έλεγαν σαν ιστορίες κι΄εγώ τα ΄γραφα και τώρα τα εξιστορούμε για να τα μάθουν και οι νεώτεροι . Από τη Σερβία των Αρφαρών (γειτονιά) , να ανεβαίνει ένας όμιλος αρκετά μεγάλος σε όγκο και δυναμισμό , με πάρα πολλούς μασκαρεμένους - μασκαράδες . Επροπορεύετο ο τότε γνωστός ΜαστροΚώστας , μουτζουρωμένος και παριστάνοντας τον Ινδιάνο , ενώ στο μέσον του ομίλου των μασκαράδων , γνωστός τότε σ όλους Αρφαραίος , για τα χοντρά αλλά όμορφα καλαμπούρια του , πάνω σε ένα υπομονετικό υποζύγιο ( γαϊδουράκι ) , κάτασπρος μασκαρεμένος με μπόλικο ασβέστη , και με σηκωμένο χέρι , δείχνοντας το άπειρο που μάλλον παρίστανε κάποιο άγαλμα .- Το τέλος της καθαράς δευτέρας ΄έκλεινε το αξέχαστο τότε δικαστήριο , με τον αλησμόνητο τότε Κυρ- Γιάννη . Στις αξέχαστες φιγούρες Αρφαραίων εκείνης της εποχής , που όλοι τους ντυνόντουσαν και καρνάβαλοι , μπορούμε να αναφέρουμε , τους Κων/νο Μπούρα (κωτσίκο) , Μπούρα Νικόλαο (αγροφύλακας - φύλακας για χρόνια του πρώτου αντλιοστασίου στο Αρφαρά ) ,Κάρτσωνας Θεώδορος ( Γρίβας) , Κάρτσιωνας Βασίλειος (Λούμπαρδης ), Μπούρας Γεώργιος ( μεμέτης), Μπούρας Θεόδωρος (Γαλινοθώδοράκης ), Μπούρας Τάκης (Πελοπίδας- καρνέρας) , Μπούρας Γιάννης (φούσκας), Δημήτρης Λαφαζάνος (τζίρος), Γιώργης Λεντζής , Γιώργης Λαφαζάνος , Ο Γιώργης Μπούρας( ο χαβιόλος) , Γιώργης Αρμένης (ο χαρχάτης), ο Παναγιώτης ο Θεόκας , ….κ.α. Η παράσταση του Δικαστηρίου , άρχιζε , αφού πρώτα στηνότανε η εξέδρα , πάνω στην οποία κάθονταν οι δικαστές για να αρχίσουν την δίκη και να δικάσουν τους κατηγορούμενους για τα διαπραχθέντα αδικήματά τους. Η πλατεία ήταν κατάμεστη από κόσμο . Η δίκη αρχίζει και ο πρόεδρος « κυρ- Γιάννης ,» εμφανίζεται στην έδρα και ακολουθούν πανζουρλισμοί , και εν συνεχεία εμφανίζονται επί της έδρας -σκηνής και οι δικαστές . Πρώτος κατηγορούμενος ο Ειρηνοδίκης κ. Παπαδόπουλος πλησιάζει και απολογείται , ενώ ο πρόεδρος αφού συμβουλεύεται τους δικαστές , καλυπτόμενος πάντοτε με την δικογραφία , επιβάλλει πρόστιμο 50 δραχμών στον κατηγορούμενο .Επακολούθησαν και άλλοι κατηγορούμενοι ως επί το πλείστον υπάλληλοι και ξενητεμένα παιδιά μας , με διάφορες σχεδιασμένες κατηγορίες . Τα έσοδα του Δικαστηρίου διετέθησαν για την αγορά σε λαγάνες , χαλβά, ταραμά, ελιές και κρασί για όλους τους συγχωριανούς που μέχρι αργά την νύχτα τραγουδούσαν και χόρευαν. Είναι αξέχαστα χρόνια που πέρασαν και θα μείνουν για πάντα στην ψυχή μας , στην καρδιά μας . Οι άνθρωποι ,εκείνης της εποχής ήταν άλλοι άνθρωποι , με άλλες συνήθειες , με άλλες αρχές , άνθρωποι χωρίς κακία , χωρίς μίση, αυτοί ήσαν οι τότε άνθρωποι - κάτοικοι της κοινωνίας του Αρφαρά και μείς που τους γνωρίσαμε και τους ζήσαμε , λίγο ή πολύ , ας του θυμούμαστε .- Ξεχνιέται ο δάσκαλος Δημήτρης Λίγουρης , ο αγρονόμος Κανάκης , ο συμβολαιογράφος Νικολουλαίας, ο ταχυδρομικός Σωκράτης , ο φούρναρης Κλέαρχος Λαφαζάνος και Νίκος Η. Σκούλικας , ο Παναγιώτης Γ. Σκούλικας ( σαμαρτζής) , και τόση άλλοι κάτοικοι τότε των Αρφαρών?
ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ Γράφει ο Γιάννης Δ. Κοτταρίδης Υποδηματοποιός τότε στο ΑΡΦΑΡΑ Μεσσηνίας .
Μας λέει λοιπόν ο αξέχαστος ,ήρεμος και καλός άνθρωπος στην τότε κοινωνία των Αρφαρών Κοτταριδόγιαννης : «Θυμάμαι ότι κατά το 1915 -1920 μ.Χ. σε ηλικία τότε 10-15 χρόνων , που ερχόντουσαν στο καφενείο , που τότε είχε ο Αθανάσιος Μαγκλάρας μαζί με τον Δημήτρη Κοτταρίδη (πατέρα μου) στο κτήριο τότε του Λιβόγιαννη και μετέπειτα Δημήτρη Σταθάκη και στη συνέχεια καφενείο Γεωργίου Μπούρα (μεμέτη) και Δημητρίου Μωρογιώργα (κουρέας & μετέπειτα επιστάτη στο Γυμνάσιο -Λύκειο Αρφαρών)- (Αρμένιο σχολείο) , ο γέρο Λιβόγιαννης ο γέρο Σταθακογεωργάκης , ο γέρο Κοτταριδόγιαννης , ο Νικητο-Παναγιώτης , ο Αθανάσιος Τερζάκης (δικολάβος) , ο Αλέξης Καπράλος , ο γέρο-Λιάς ο Μπούρας , ο Καρτσιωνο-Νικήτας , ο γερο-Γιώργης Μουτεβελής, ο Γιατρός Γεωργ. Π. Μουτεβελής, ο γιατρός Νίκος Μουτεβελής , ο γιατρός ο Λίβας , ο γιατρός ο Αδαμόπουλος , ο δάσκαλος ο Λίγουρης, ο δάσκαλος ο Μπούρας , ο βουλευτής Νικολής Κάρτσιωνας, κ. α. Τι σεβασμός υπήρχε εκείνη την εποχή από τους νεώτερους των , μπορώ να πω , πως ήταν θρησκευτικός σεβασμός , με ευλάβεια , με υπακοή και κατανόηση , με αγάπη τόσο για όλους τους προαναφερθέντες , όσο και για τις αρχές του χωριού μας . Στο ένα πλάϊ του καφενείου εκάθηντο πάντοτε ι αρχές του τόπου , του χωριού μας , ο ειρηνοδίκης , ο αστυνόμος, ο καθηγητής του τότε Ελληνικού Σχολείου , οι δάσκαλοι , οι γιατροί, οι Δικολάβοι, και στην άλλη πλευρά καθόντουσαν οι υπόλοιποι του χωριού κάτοικοι , και κανείς από σεβασμό δεν τολμούσε να πάει και να καθίσει σε αυτές τις θέσεις των αρχόντων του χωριού , έστω κι΄αν δεν υπήρχε άλλο κάθισμα κενό .- Υπήρχε το βαθύ αίσθημα του σεβασμού , όχι η ισοπέδωση, υπήρχε η καλή συμπεριφορά , υπήρχε το συναίσθημα της ντροπής , του φόβου , υπήρχε η κοινωνική ισορροπία , υπήρχε κάτι που ξεχώριζε σε ΄κείνους τους ανθρώπους . Σήμερα όμως ύστερα από τόσα χρόνια , η ζωή άλλαξε όλα τα πράγματα , τις συνήθειες και τις συμπεριφορές των ανθρώπων αναμεταξύ τους . Ο Οδοστρωτήρας που λέγεται πολιτισμός , εξέλιξη, πρόοδος , δυστυχώς , δεν έχει σύνορα στις διάφορες εκδηλώσεις της ζωής των ανθρώπων , είμεθα κακώς , όλοι ίσοι , γέροι και νέοι , μορφωμένοι και αμόρφωτοι , λαϊκοί και κληρικοί , πιστεύοντας ,προσωπικά , ότι βαδίζουμε το δρόμο της καταστροφής , του χάους , του πάτου του δοχείου που ονομάζουμε ζωή . Ιδού μερικές στιχομυθίες που ακούγονται σήμερα μεταξύ αρμοδίων παραγόντων , και νέων μπροστά στα ίδια μας τα μάτια : « Λέει ο επίτροπος της εκκλησίας του χωριού, σε νεαρό που κάθεται σε ένα στασίδι του ναού …μικρέ σε παρακαλώ , παραχώρησε τη θέση σου ,στον ανήμπορο ,άρρωστο γέροντα , που στέκεται όρθιος για να καθίσει . ! … Η άμεση απάντηση του νεαρού άφησέμε ήσυχο καημένε κι΄εγώ είμαι ανήμπορος ….!!! Και μέσα στο λεωφορείο ,.. ο εισπράκτορας , ..μια θέση παρακαλώ για τον ιερέα …σε νεαρό που κάθεται αδιάφορος και… Ουδείς δεν σηκώθηκε ενώ τρεις τέσσερις νεαροί κάθονται αδιάφοροι ,χωρίς καν να θέλουν να ακούσουν , να δείξουν λίγο σεβασμό . Ας παραλληλίσουμε την άλλοτε εποχή και την σημερινή. Σ.Ν.Σ. -
Ο Στρατηγός ΛΙΒΑΣ ΞΕΡΞΗΣ {1899-1965}. Ο στρατηγός Ξέρξης Λίβας γεννήθηκε στο Αρφαρά το 1899 και πέθανε στην Αθήνα στης 24-Ιουνίου το 1965 και σε ηλικία 66 ετών .- Στη σχολή Ευελπίδων εισήλθε το 1912 και αποφοίτησε με άριστα. Το 1916 ανθυπολοχαγός του πυροβολικού , παίρνει μέρος στους πολέμους του 1917-1923 , επίσης στον Ελληνο-Ιταλικό πόλεμο του 1940 -41 καθώς επίσης και στον ανταρτοπόλεμο , μέχρι και το 1949 , ως διοικητής Μεραρχίας .- Υπήρξε εκτός από στρατηγός και πολύ καλός συγγραφέας . Τιμήθηκε με αρκετά παράσημα ,
για τη συμμετοχή του σε όλους τους αγώνες της πατρίδας και σαν συγγραφέας για το σύγγραμμα του « Η Αιγηίς κοιτίς των Αρίων και του πολιτισμού ,» ,είχε τιμηθεί το 1956 με το βραβείο της Ελληνικής Ανθρωπολογικής Εταιρείας . Πρίν φύγει απ΄αυτό τον κόσμο συνέγραψε και το βιβλίο « Ο Χριστιανισμός είναι Ελληνισμός » .- Ο εκλεκτός συμπατριώτης μας Πότης Γεωργούντζος , επίτιμος πρόεδρος του Ανωτάτου Εκπαιδευτικού Συμβουλίου , έλεγε για το στρατηγό Ξέρξη Λίβα : « Το Αρφαρά εξέθρεψαν ένα από τα καλύτερα τέκνα του , τον Ξέρξη….. Άνθρωπο, αγνό πατριώτη, άριστο στρατηγό, άριστο επιστήμονα, ευγενικό, αληθινό , τίμιο , δίκαιο , σοβαρός , ευθύς στρατιώτης , γόνος παλαιάς αρχοντικής οικογενείας , και φαινόμενο πνευματικής δυνάμεως και ικανότητας …κ.π.α. -
ΤΟ ΠΕΛΕΚΗΤΟ του ΣΤΑΜΑΤΙΝΟΥ